Biển xanh, nắng vàng, cát trắng, với cả bầu trời Địa Trung Hải trên đầu và niềm vui „xê dịch” – có lẽ chẳng còn gì hấp dẫn hơn thế trong những ngày mây mù ẩm ướt của Vác-sa-va này. Vậy là chúng tôi lên đường. Điểm đến là Rodos, hòn đảo xinh đẹp miền đông nam Hy Lạp vốn được du khách rất yêu chuộng.
Rodos nằm giữa ngã ba châu Âu, châu Á và châu Phi trên biển Địa Trung Hải. Cuối xuân đầu hạ, từ trên máy bay nhìn xuống, Rodos xanh mướt như một trái ô-liu non. Theo thần thọai Hy Lạp, đây là hòn đảo của thần mặt trời Helios, mang tên người vợ của thần. Phải chăng vì thế mà Rodos quanh năm chan hòa ánh nắng. Và Rodos đã đón chào chúng tôi bằng nụ cười thật rạng rỡ xinh đẹp mà cũng đầy bí ẩn...
Biển, nắng và ...gió
Với khoảng 100 ngàn dân và 220 km bờ biển, hàng năm Rodos đón gần 1,3 triệu lượt khách du lịch. Du khách từ khắp nơi trên thế giới đến đây để hưởng những ngày nghỉ ngơi thoải mái với biển, với nắng. Nắng không thể trong hơn và biển không thể xanh hơn. Hầu như ở bãi biển nào cũng có thể lướt sóng, lướt ván và chơi các môn thể thao dưới nước khác. Sôi động nhất là Lindos và Faliraki. Thế nhưng Rodos vẫn có những bãi biển hoang sơ, những khoảng lặng thật bất ngờ. Cách Faliraki không xa là vịnh Athony Quinn ở Ladiko, một vịnh nhỏ vắng lặng và rất yên tĩnh. Không nghe thấy cả tiếng sóng vỗ. Thời gian như ngưng lại nơi đây. Những tảng đá hiền lành, màu xanh thăm thẳm của trời, màu xanh biếc xanh của biển... Nước biển Rodos ở đâu cũng trong. Ngay cả ở bến cảng, nước vẫn trong veo và có những đàn cá con bơi tung tăng. Nhưng có lẽ nước trong hơn cả là ở Tsambika, bãi biển đẹp vào bậc nhất của Rodos với những con sóng nhỏ dịu dàng vỗ về và bờ cát mịn màng cong cong quyến rũ.
Nhưng ngoài biển và nắng, Rodos còn có... gió. Vừa mới ở ngoài nắng nóng là thế, vào bóng râm đã lại thấy se se lạnh. Gió lồng lộng bên bờ biển. Gió vi vút trên những sườn núi, triền đồi. Ở đâu cũng có gió. Phải chăng đây chính là những cơn gió thần thoại xa xưa từng làm bay tung mái tóc nàng Daphne xinh đẹp, nữ thần của cỏ cấy suối nước, khi nàng chạy trốn tình yêu của thần Apollo... Những tán cây nguyệt quế mà nàng hóa thân đang xào xạc bên đường. Gió vẫn vuốt ve mái tóc nàng tự ngàn năm, hay lời yêu đương của thần Apollo vẫn đang thì thầm?
Phố cổ Rodos và vệ thành LindosVới hơn 3000 năm lịch sử, Rodos có một nền mỹ thuật rất phát triển, nhất là nghệ thuật làm đồ gốm sứ và nghệ thuật điêu khắc. Vào năm 42 trước CN, người La Mã đã chiếm đảo Rodos và lấy đi hơn 3000 phẩm vật. Rodos là quê hương của tuyệt tác Laocoon nổi tiếng, bức tượng diễn tả cảnh thần Laocoon và hai người con trai đang đánh nhau với con trăn biển khổng lồ, hiện đang được trưng bày ở bảo tàng Vatican. Một trong bảy kỳ quan của thế giới cổ đại là tượng thần Helios bằng đồng, cao 33 mét, nặng 70 tấn, được những người thợ Rodos làm ròng rã trong suốt 12 năm (từ năm 292 đến năm 280 trước CN). Tương truyền, bức tượng được dựng trên lối vào cảng của thành phố Rodos, nay là thủ phủ của đảo Rodos. Vào năm 226 trước công nguyên, bức tượng đã bị phá hủy trong một trận động đất.
Đến thành phố Rodos, chắc chắn không thể bỏ qua khu phố cổ, nơi mỗi viên đá đều mang một câu chuyện trong lòng. Có những viên đá kể về các đội quân thập tự chinh, có những viên đá vang vọng nỗi đau bị La Mã và Thổ Nhĩ Kỳ chiếm đóng, có tảng đá ca ngợi vẻ đẹp của nàng Aphrodite, nữ thần Tình Yều và Sắc đẹp... Nhưng tôi lại nhớ nhất những viên đá cuội bình dị trên các vỉa hè phố cổ. Người ta chọn các viên đá cuội tròn trịa, cỡ gần bằng nhau, màu trắng hoặc màu xám đậm, xếp thành hoa văn lát kín vỉa hè, rất kỳ công. Những viên đá đã được sóng biển mài nhẵn, ngày càng bóng lên dưới bao bàn chân người qua lại. Những viên đá nhỏ bé và khiêm nhường, ngày ngày lặng lẽ dạy cho ta bài học của thời gian.
Thành phố Lindos nằm bên bờ đông, cách thủ đô Rodos khoảng 55 km. Theo Homer, Lindos được xây dựng vào thế kỷ XII trước CN. Vệ thành (acropolis) Lindos là nơi bất cứ du khách nào khi đến đảo Rodos cũng nhất thiết phải ghé thăm. Trên đỉnh vệ thành - điểm cao nhất của Lindos - là di tích đền thờ thần Athena (thế kỷ IV trước CN). Những bậc thang cuối cùng dẫn lên đền thờ còn được gọi là „thang lên trời” Từ đây nhìn xuống, một bên là biển xanh bao la, một bên là những mái nhà trắng xinh đẹp của Lindos, hít thở đầy lồng ngực bầu không khí trong lành, giữa không gian khoáng đạt lồng lộng, giữa vô hạn của thời gian và hữu hạn của cuộc sống, bạn sẽ cảm thấy như mình đang đứng trên đỉnh của thế giới.
Dolce VitaCuộc sống ở Rodos thật tươi đẹp. Những ngày cuối xuân, hoa phủ đầy trên các triền núi, sườn đồi. Hoa anh túc đỏ thắm, bồ công anh vàng rực, hoa cúc dại trắng hồn nhiên, và rất nhiều các loài hoa núi li ti, những thứ hoa đồng nội đầy màu sắc mà tôi chưa kịp biết tên. Rodos là thiên đường của các nhà thực vật học. Có tới 29 loài cây chỉ sống ở đây. Ở Petaloudes phía đông bắc Rodos có một thứ cây mà loài bướm rất yêu thích. Từ tháng 6 đến tháng 8 hàng năm trong thung lũng này có tới hàng trăm ngàn con bướm cư ngụ. Petalaudes còn có tên là Thung Lũng Bướm (Valley of Butterflies).
Rodos còn cho riêng tôi khoảnh khắc ngỡ ngàng cảm động khi nhìn thấy khu vườn đầy hoa loa kèn trong một biệt thự bên đường. Đúng thứ hoa loa kèn trắng thanh tinh khiết tôi yêu, thứ hoa e ấp dịu dàng vẫn tràn ngập phố phường Hà Nội vào mỗi tháng tư mà đã lâu lắm rồi tôi chưa được nhìn thấy. Cả một Hà Nội của tuổi thơ chợt ùa về rưng rưng trong mùi hương loa kèn bên bờ Địa Trung Hải. Chợt thấy Rodos như một người bạn đã quen từ lâu.
Nhưng có lẽ đối với du khách, hình ảnh Rodos luôn gắn liền với những ngôi nhà trắng xinh xắn bên giàn hoa giấy rực rỡ, hay bên bụi hoa râm bụt đỏ. Tôi đã gặp những ngôi nhà như thế ở Lindos và ở Pastida - một làng nhỏ cách thành phố Rodos chừng 14 km. Ở đây, chúng tôi đã được hưởng một buổi tối Hy Lạp tuyệt vời. Du khách từ khắp nơi đến nơi này, quây quần bên nhau, nghe những bản nhạc truyền thống Hy lạp, nhảy những điệu nhảy Hy Lạp, thưởng thức các món ăn dân dã, nhấm nháp chút ouzo - thứ rượu "quốc lủi" của Hy Lạp. Chỉ có niềm vui và tình thân ái, thế giới đại đồng. Không cần biết bạn là ai, bạn làm gì, bạn từ đâu tới, chỉ biết giờ này bạn ở Rodos, ở Pastida, bạn hít thở chung bầu không khí Hy Lạp này. Ông triệu phú người Nga tay trong tay, vai kề vai nhảy múa hò hét với bà cụ già hưu trí người Anh. Cô gái Hàn Quốc xinh tươi nồng nhiệt trong vũ điệu rộn ràng với chàng vũ công Hy Lạp có gương mặt đẹp như tượng thần... Đêm có thể kéo dài đến vô tận. Khi ra về, vẫn còn đọng lại mãi trong lòng du khách niềm vui chan chứa và ánh mắt nụ cười của các chủ nhân.
Không chỉ ở Pastida, đâu đâu trên đảo Rodos tôi cũng gặp những ánh mắt nụ cười thân thiện của người bản xứ. Người Rodos nồng nhiệt, hiếu khách và văn minh. Trước các tiệm ăn, nhân viên phục vụ ra tận cửa mời chào, nói chuyện vui vẻ với khách qua lại, nhưng rất lịch sự. Không có chuyện lôi kéo mời mọc mà như ép uổng giống ở Việt Nam, cũng không lạnh lùng cảnh vẻ như ở Pháp. Khi dùng bữa trong tiệm ăn, ngoài người phục vụ luôn túc trực, người quản lý thỉnh thoảng lại đến hỏi xem bạn có hài lòng không. Tại khách sạn chúng tôi ở, hàng ngày khi người quản lý phòng ăn xuất hiện, việc đầu tiên ông làm là đi một vòng chào tất cả các thực khách đang có mặt. Ngoài phố, lúc cần hỏi đường, du khách sẽ được chỉ dẫn rất tận tình. Các bến taxi đều có sẵn bảng niêm yết giá đến từng nơi. Các quầy hàng bày đầy hàng hóa ra hè phố, từ đồ lưu niệm, đồ trang sức vàng bạc đến thực phẩm hoa quả v.v. Khách thích gì nhặt nấy rồi đem vào bên trong trả tiền, hoàn toàn tự giác. Rodos là một trong những nơi an toàn nhất thế giới, hầu như không có trộm cắp. La dolce vita.
Nhưng "Dolce Vita" còn là một bất ngờ khác của Rodos. Không chỉ nhãn hiệu nước hoa này của Christian Dior, mà hầu như tất cả các nhãn nước hoa khác của hãng này, cũng như của các hãng hàng hiệu khác từ Chanel, Guerlain, Givenchy đến Kenzo... đều được bày bán đầy trong các siêu thị, cửa hàng với giá khoảng 5-10 Euro. Kính mát Gucci, Ray Ban, quần áo Prada, D&C, Armani, Versace, Ralph Laurel v.v. cũng cùng chung số phận. Không ngờ ở một nơi giữa Liên Hiệp châu Âu mà hàng nhái lại được bày bán "thiên nhiên" như vậy. Tôi đành tự đoán mò, chắc vì Rodos ở ngay bên sườn Thổ Nhĩ Kỳ nên cũng bị ảnh hưởng không ít.
Tôi yêu Symi!
Những cô bé cậu bé học sinh người Hy Lạp đang đứng trên boong tàu đã kêu lên như thế, khi chúng tôi bắt đầu cập bến Symi - một đảo nhỏ cách Rodos khoảng 21 hải lí về phía tây bắc. Symi quả là đẹp như tranh. Bên bờ vịnh nhỏ, những ngôi nhà đầy màu sắc nằm san sát trên sườn đồi dốc đứng. Dưới bến, những chiếc du thuyền cắm cờ Hy Lạp, cờ Anh, Ý, Pháp, Thổ Nhĩ Kỳ... nằm kề bên nhau. Những người dân Rodos cũng thích đến đây chơi cuối tuần. Họ đi 2 giờ tàu thủy tới đây, ăn một bữa trưa, mua sắm chút đồ rồi lại đi tàu thủy về. Thỉnh thoảng họ cũng có thể đến nghỉ cả tuần. Không khí ở đây rất trong lành, phong cảnh thật dễ thương. Symi được xem là một trong những đảo đẹp nhất của Địa Trung Hải. Trước đây, Symi từng là thủ phủ của vùng Dodekanes, là nguồn cung cấp rong biển lớn nhất vùng. Tu viện Panormitis ở phía nam đảo Symi vô cùng đồ sộ, là tu viện lớn thứ 2 trong vùng.
Chúng tôi ghé vào một quán ăn bên bờ biển, các bàn ăn được kê trên vỉa hè xây cao, ngay sát mép nước. Màu nước xanh trong vắt. Mấy chú mèo ngồi bên chân bàn, lười nhác nhìn những đàn cá bơi lượn phía dưới. Gió biển thổi nhè nhẹ. Những con thuyền dong buồm trắng xa xa. Không thể ra về mà không luyến tiếc...
Tạm biệt nhé, viên ngọc trai của biển Địa Trung Hải! Nhất định chúng tôi sẽ trở lại Rodos, trở lại Symi, để khi tàu sắp cập bến, tôi cũng sẽ kêu lên thật to: "Tôi yêu Symi!"
(Nhà Chopin, tranh sơn dầu của Nguyễn Thị Hòa)
