Ấn tượng từ nhà hát (Wisława Szymborska)

(Thái Linh dịch)

Trong vở bi kịch, hồi sáu với tôi là quan trọng nhất:

cuộc phục sinh từ những cảnh chiến trường,

tóc giả, xiêm y được chỉnh đốn sửa sang

con dao được rút ra từ lồng ngực,

cổ được tháo đi chiếc dây thòng lọng

đứng cùng người sống xếp hàng ngang

hướng mặt về người xem.

Những màn cúi chào chung, những màn cúi chào riêng:
bàn tay trắng trên trái tim thương tích,

cái nhún chân của cô gái quyên sinh

thủ cấp đã bị chặt nghiêng đầu.

Những cặp đôi cúi chào cùng nhau:
sự dịu hiền khoác tay giận dữ
nạn nhân hân hoan nhìn tên đao phủ,

tên phiến loạn chẳng hề hấn gì cùng bạo chúa sánh vai.

Cái giẫm lên vĩnh cửu của mũi giày.

Vành mũ tròn đuổi xua đạo đức.
Sự sẵn sàng khiếm khuyết

để bắt đầu lại từ ngày mai.

Đi hàng một tiến vào những người chết từ trước rất lâu
ở hồi ba, hồi tư và giữa các hồi trong vở.
Sự trở lại tuyệt vời của những người bặt tín vô âm.

Ý nghĩ rằng họ không cởi bỏ phục trang,

chẳng tẩy rửa phấn son,

kiên nhẫn đứng sau cánh gà chờ đợi,
khiến tôi xúc động hơn nhiều lời kịch tràng giang.

Nhưng thực long trọng uy nghiêm chính là lúc hạ màn

và những gì dưới rèm nhung còn thấy được:
đây một bàn tay nhặt vội bông hoa,

bàn tay khác ở kia chụp thanh gươm rớt
Chỉ khi đó bàn tay vô hình thứ ba

mới thi hành bổn phận:
nắm lấy cổ họng tôi siết nghẹt.

 Nguyên tác:

Wrażenia z teatru 

Najważniejszy w tragedii jest dla mnie akt szósty:
zmartwychwstanie z pobojowisk sceny,
poprawianie peruk, szatek,
wyrywanie noża z piersi,
zdejmowanie pętli z szyi,
ustawianie się w rzędzie pomiędzy żywymi
twarzą do publiczności.

Ukłony pojedyncze i zbiorowe:
biała dłoń na ranie serca,
dyganie samobójczyni,
kiwanie ściętej głowy.

Ukłony parzyste:
wściekłość podaje ramię łagodności,
ofiara patrzy błogo w oczy kata,
buntownik bez urazy stąpa przy boku tyrana.

Deptanie wieczności noskiem złotego trzewiczka.
Rozpędzanie morałów rondem kapelusza.
Niepoprawna gotowość rozpoczęcia od jutra na nowo.

Wejście gęsiego zmarłych dużo wcześniej,
bo w akcie trzecim, czwartym, oraz pomiędzy aktami.
Cudowny powrót zaginionych bez wieści.

Myśl, że za kulisami czekali cierpliwie,
nie zdejmując kostiumu,
nie zmywając szminki,
wzrusza mnie bardziej niż tyrady tragedii.

Ale naprawdę podniosłe jest opadanie kurtyny
i to, co widać jeszcze w niskiej szparze:
tu oto jedna ręka po kwiat śpiesznie sięga,
tam druga chwyta upuszczony miecz.
Dopiero wtedy trzecia, niewidzialna,
spełnia swoją powinność:
ściska mnie za gardło.